Dzieciństwo spędzone na wsi wielu osobom kojarzy się z idyllą. Jednak czy wyobrażenie to, jako wymarzone miejsce dla dzieci ma coś wspólnego z rzeczywistością? Tak naprawdę gospodarstwo rolne to działające pełną parą, 24 godziny na dobę, przedsiębiorstwo. Jeżeli nie będą w nim stosowane odpowiednie zasady bezpieczeństwa, może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia przebywających w nim osób.

Poruszając problematykę pomocy dzieci przy pracach w gospodarstwie rolnym należy odwołać się do Wykazu czynności szczególnie niebezpiecznych, związanych
z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 lat i jego przestrzegać:

Obsługa ciągników oraz maszyn rolniczych, w tym sprzęganie oraz agregowanie – zabronione jest:

• powierzanie dzieciom kierowania ciągnikami rolniczymi,
• dopuszczanie do obsługiwania maszyn rolniczych – szczególnie kombajnów, kosiarek rolniczych, pras do słomy i siana oraz kopaczek do roślin okopowych,
• przebywanie w strefie pracy maszyn i pojazdów rolniczych,
• angażowanie dzieci do pomocy przy sprzęganiu oraz dopuszczanie do ich przebywania pomiędzy ciągnikiem a sprzęganą maszyną,
• dopuszczanie do obsługi maszyn stacjonarnych znajdujących się w gospodarstwie, zwłaszcza takich jak: sieczkarnie, śrutowniki, gniotowniki, mieszalniki, rozdrabniacze, dmuchawy, przenośniki ślimakowe i taśmowe,
• przebywanie osób na pomostach załadunkowych siewników i sadzarek do ziemniaków w trakcie pracy tych maszyn 
• obsługa ładowaczy i podnośników.

Prace związane z pozyskiwaniem i obróbką drewna, zabronione czynności to przede wszystkim:

• związane ze ścinką drzew oraz ich okrzesywaniem,
• udział przy załadunku i rozładunku drewna,
• użytkowanie przez dzieci pilarek łańcuchowych i tarczowych oraz wykonywanie wszelkich prac z użyciem siekiery.
   

Obsługa zwierząt gospodarskich – zabronione jest:

• obsługa zwierząt o dużej masie ciała, jak bydło, trzoda chlewna, szczególnie samców rozpłodowych, a także samic karmiących,
• załadunek i rozładunek zwierząt, a także prace przy uboju i rozbiorze zwierząt.
   

Spawanie elektryczne i gazowe - do prac wzbronionych dzieciom należy: spawanie elektryczne i gazowe oraz pomoc przy tych pracach.

Prace z wykorzystaniem substancji chemicznych, nawozów mineralnych i rozpuszczalników:

• uniemożliwienie dzieciom dostępu do substancji chemicznych stosowanych w gospodarstwie, w tym przede wszystkim do substancji żrących, paliw, chemicznych środków ochrony roślin, nawozów (szczególnie wapna palonego),
• niedopuszczalne jest powierzanie dzieciom prac z użyciem rozpuszczalników organicznych i narażanie ich na kontakt z tymi substancjami.

Prace grożące ciężkimi poparzeniami i pożarem: zabronione jest angażowanie dzieci do rozpalania i obsługi pieców centralnego ogrzewania.

Prace w zamkniętych zbiornikach: dzieci nie powinny nigdy uczestniczyć w pracach w silosach i zamkniętych zbiornikach, a także w opróżnianiu zbiorników szamb, wywozie gnojówki i gnojowicy.

Prace na wysokości: wszelkie prace na wysokości, np. na pomostach, drabinach, drzewach, dachach, powinny być wzbronione dzieciom z uwagi na zagrożenie upadkiem.

Prace w wykopach ziemnych: dzieciom nie należy powierzać kopania rowów i dołów oraz wykonywania jakichkolwiek czynności w wykopach.

Prace w szkodliwych warunkach, w tym w hałasie i zapyleniu: zabronione jest przebywanie dzieci w środowisku o dużym natężeniu hałasu, niedostatecznym oświetleniu, w pomieszczeniach zapylonych pyłami pochodzenia roślinnego oraz wykonywanie czynności narażających je na kontakt z chorobotwórczymi czynnikami biologicznymi (bakteriami, roztoczami, pasożytami zwierzęcymi, grzybami).

Prace obciążające układ kostno-stawowy, w tym dźwiganie i przenoszenie:

• dzieci nie powinny wykonywać prac wymuszających długotrwałe przyjmowanie nienaturalnej pozycji ciała,
• niedozwolone jest uczestnictwo dzieci w czynnościach związanych z dźwiganiem i ręcznym przenoszeniem ciężkich przedmiotów.

Zaangażowanie dziecka w funkcjonowanie gospodarstwa rolnego jest dopuszczalne i pożądane z punktu widzenia nabywania prawidłowych doświadczeń i nawyków, pod warunkiem spełnienia odpowiednich zasad. Powierzane dzieciom zadania, nie powinny wiązać się z pracami wskazanymi w wykazie czynności szczególnie niebezpiecznych, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 lat. Udział dzieci w pracach w gospodarstwie nie może odbywać się kosztem snu, nauki oraz wypoczynku - musi być adekwatny do ich możliwości i nie stwarzać zagrożenia dla prawidłowego rozwoju psychofizycznego.

Przypominamy, że w roku bieżącym Zarząd Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników zawarł z AGRO Ubezpieczeniami TUW kolejną umowę grupowego ubezpieczenia dzieci rolników od następstw nieszczęśliwych wypadków. Grupowe ubezpieczenie NNW obejmuje dzieci rolników (do ukończenia 16. roku życia), pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym z rodzicami lub opiekunami prawnymi, z których przynajmniej jedno podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie. Polisa ta chroni ubezpieczonych na terenie całego świata, przez całą dobę.

Szczegółowe informacje na temat ubezpieczenia można znaleźć na stronie internetowej www.fsusr.gov.pl a także pod numerem infolinii: (48) 370 43 21.

Opracowała: Alicja Fic, Specjalista KRUS PT w Polkowicach